Antioxidanten is een verzamelnaam die vaak wordt gebruikt voor stoffen zoals de vitamines E en C, spoorelementen zoals seleen en zink, en bioactieve stoffen, zoals flavonoiden in groente en fruit.

Deze stoffen kunnen helpen tegen oxidatie beschadiging van cellen of weefsels en daarmee mogelijk op de lange termijn tegen ziekten als kanker en hart- en vaatziekten. Oxidatie is een proces in het lichaam waarbij agressieve stoffen, zogeheten vrije radicalen, lichaamscellen beschadigen.

Vrije radicalen

De agressieve stoffen die door antioxidanten onschadelijk worden gemaakt, worden vrije radicalen genoemd. Ze ontstaan bij de normale stofwisseling, maar vooral ook bij roken en bij het zonnen. Ook bij bepaalde ziekten, zoals ontstekingsreacties, kunnen veel vrije radicalen worden gevormd. Het lichaam gebruikt zelf ook vrije radicalen om ongewenste indringers, zoals bacteriën onschadelijk te maken. Oxidatie ontstaat als de eigen antioxidant capaciteit van het lichaam te kort schiet.

Waar zitten antioxidanten in?

Antioxidanten worden ook gebruikt als hulpstof (conserveermiddel) bij de productie van voedingsmiddelen en zijn te herkennen aan E-nummers op het etiket.

Ze worden onder andere toegevoegd om te voorkomen dat vetten ranzig worden door oxidatie van vetzuren. En om het bruin kleuren van producten met vruchten erin, tegen te gaan.

De belangrijkste toegestane antioxidanten in voedingsmiddelen zijn:

• vitamine C
• zouten van ascorbinezuur (E 300 t/m 304)
• verschillende vitamine E-verbindingen (E 306 t/m 309)
• synthetische antioxidanten, zoals de gallaten, BHA en BHT (E 310 t/m 319).

Ze zitten met name in groenten, fruit (granaatappel, bessen) en noten, maar ook rode wijn, thee en chocolade bevatten antioxidanten. Belangrijke antioxidanten in de voeding zijn onder andere vitamine C en vitamine E, chroom en zink. Tegenwoordig worden antioxidanten ook toegevoegd aan producten, zoals yoghurtdrank, vanwege hun positieve invloed op de gezondheid.